Theo Phật giáo, khổ là
một khái niệm quan trọng liên quan đến sự đau khổ và bất an trong cuộc sống. Chữ
"khổ" trong tiếng Pali và tiếng Phạn được gọi là "dukkha",
và nó là một trong những khái niệm trụ cột trong Bốn Sự Thật Cao Quý (Four
Noble Truths) do đức Thế Tôn Thích Ca Mâu Ni truyền dạy.
Theo Phật giáo, khổ được
coi là một trạng thái tồn tại chung của tất cả mọi người. Nó bao gồm sự đau khổ
về cảm xúc (như đau buồn, sợ hãi, lo lắng), sự tham lam, sự ghen tị, sự tự ái,
sự mất mát, sự thất vọng và sự không thỏa mãn trong cuộc sống. Khổ cũng có thể
được hiểu như sự tồn tại không ổn định và không thanh thản.
Mục đích của việc nhắc
nhở về khổ trong Phật giáo không phải là tạo thêm buồn phiền mà là để khám phá
nguyên nhân và cách giải thoát khỏi khổ. Đức Thế Tôn đã chỉ ra rằng sự khổ xảy
ra do sự gắn kết, ái kỷ và sự mê muội đối với thế giới vật chất và sự tồn tại.
Bát chánh đạo bao gồm
tám pháp thực hành: chánh kiến, chánh tư duy, chánh ngữ, chánh nghiệp, chánh mạng,
chánh tinh tấn, chánh niệm và chánh định ('quá trình tiếp nhận hoặc sự kết hợp
liên quan đến thiền định'; một cách tương tự, sự nhận thức thiền định một cách
điềm tĩnh).
Để tránh khổ, Phật
giáo khuyến khích con người tìm kiếm Đạo, tu hành và tuân thủ Chánh Pháp
(Eightfold Path) để đạt được sự giải thoát khỏi chuỗi luân hồi và khổ đau. Điều
này bao gồm việc phát triển sự nhận thức, sự hiểu biết đúng, đúng ý chí (là quyết
tâm), đúng hoạt động, đúng cách sống, đúng bổn phận, luôn tỉnh thức và đúng sự
quảng đại. Nhờ vào việc tuân thủ và áp dụng Chánh Pháp, con người có thể giải
thoát khỏi khổ và đạt được sự an lạc và giải thoát tối cao.
