Bất cứ điều gì xảy đến với chúng ta, dù điều đó là tốt hoặc
xấu. Điều đầu tiên chúng ta cần làm khi đón nhận chúng là quan sát. Ta hãy biến
ta thành người quan sát. Khi ta trở thành người quan sát thì ta sẽ không bị đồng
hoá bởi những sự kiện đang xảy ra.
Vì không bị đồng hoá
nên ta đón nhận những sự kiện đang xảy đến với chúng ta một cách tròn đầy. Tiếp
nhận một sự kiện đến với chúng ta một cách tròn đầy là cho ta cơ hội thấy được
tính hai mặt của chúng. Nếu sự kiện đó là một sự kiện xấu thì ta cũng thấy được
những ảnh hưởng tốt từ chúng đem lại. Và nhờ thấy được như thế nên ta không bị
những khổ đau, buồn thương nhấn chìm. Còn với một điều tốt xảy đến với chúng
ta, chúng ta vẫn thấy được mặt bên kia của chúng. Chúng ta thấy được những nguy
cơ đàng tiềm ẩn trong chúng.
Vì thấy được những nguy cơ, rủi ro tiềm ẩn nên ta
không quá vui, không quá tự mãn nhưng đồng thời ta cũng biết cách tạo thêm nhiều
điều kiện cho những điều tốt ấy phát triển. Là người quan sát ta sẽ làm chủ được
đời sống của mình. Niềm vui là gì, hạnh phúc là gì nếu không phải là sự bình an
trong đời sống hàng ngày của chúng ta.
Và ta chỉ có thể bình
an khi ta biết nhìn những vấn đề đến với chúng ta như người quan sát. Nhìn những
vấn đề đang xảy đến với chúng ta như người quan sát ta sẽ không đắm chìm vào
chúng. Ta sẽ biết xử lý chúng. Và ta cũng biết cách đón nhận chúng.
Đón nhận vấn đề với
tâm người quan sát sẽ cho ta cơ hội thấy được vẻ đẹp của chúng. Và ta sẽ khám
phá ra rằng mọi vấn đề điều có vẻ đẹp riêng. Vấn đề đó là đau khổ vẫn có vẻ đẹp
riêng của đau khổ. Vấn đề đó là hạnh phúc cũng có vẻ đẹp riêng của hạnh phúc. Vẻ
đẹp của khổ đau và vẻ đẹp của hạnh phúc hoàn toàn không trái chống nhau. Không
những không trái chống nhau mà còn tô điểm cho nhau.
Ví như có một người phải
trải qua rất nhiều khó khăn, vất vả để thực hiện lý tưởng, hoài bảo, ước mơ của
mình. Rồi một ngày kia người ấy đạt được những gì mình mong ước. Thì rõ ràng những
khó khăn ấy đã làm đẹp thêm thành công của người này. Là người quan sát sẽ
cho ta rất nhiều cơ hội để sống bình an giữa dòng đời luôn biến động. Và vì là
người quan sát nên dù cho dòng đời có biến động như thế nào đi chăng nữa ta vẫn
luôn là người chủ động. Và để trở thành người quan sát thật thụ ta phải biết
cách quan sát, ta phải học cách quan sát.
Trước tiên ta phải
quan sát những gì đang diễn ra trong thân thể của ta. Ta phải thấy được những mấy
động của thân thể ta khi ta đi, đứng, nằm, và ngồi. Ta phải quan sát thân thể
ta trong mọi lúc, mọi nơi. Bởi vì ta mới tập làm người quan sát nên ta sẽ thường
quên, quên quan sát những gì đang diễn ra nơi thân thể ta. Điều này không quan
trọng, miễn là khi biết rằng ta đã quên thì đơn giản là trở về làm người quan
sát lại. Ta quan sát thân thể ta trong khi ta đi, trong khi ta đứng, nằm và ngồi
được thuần thục thì ta sẽ dễ dàng nhận thấy những gì đang diễn ra trong tâm của
ta.
Với tâm của ta, ta
cũng là người quan sát. Ta quan sát thấy tâm ta đang giận. Ta quan sát thấy tâm
ta đang buồn. Ta quan sát thấy tâm ta đang vui... dù ta có giận, buồn, vui...
hay bất cứ điều gì khác thì ta vẫn hãy là người quan sát. Chỉ có là người quan
sát mới cho ta cơ hội để nhận ra vẻ đẹp của sự sống. Chỉ có là người quan sát mới
cho ta thấy được hai mặt của một vấn đề. Chỉ có là người quan sát mới cho ta thấy
được bình an, hạnh phúc là những gì đã có sẵn trong giây phút này. Trong giây
phút ta là người quan sát.
Thích Vô Trụ
