TUỆ GIÁC
KHÔNG THỂ CÓ MẶT MỌI SỰ KHÁI NIỆM
Thật tuệ
giác có thể được hiểu như khả năng nhìn thấu sự thực tế mà không phụ thuộc vào
khái niệm và kiến thức trước. Khi chúng ta dùng trí thức và khái niệm để nhận
biết và đánh giá mọi sự vụ, chúng ta dễ dàng bị hạn chế trong cách nhìn và hiểu
biết.
Tuệ giác
không hoàn toàn đối lập với khái niệm và trí thức. Thực tế, tuệ giác được coi
là khả năng thấy rõ sự thật bất biến và sự liên kết giữa mọi hiện tượng, bao gồm
cả sự kết hợp của khái niệm và trí thức. Tuệ giác không phụ thuộc vào khái niệm,
nhưng nó không từ chối hoặc phủ nhận khái niệm và trí thức đang tồn tại.
Trong
giáo lý Phật giáo, tuệ giác được mô tả như một tầng cao hơn, vượt ra khỏi khái
niệm và trí thức thông thường, giúp chúng ta nhìn thấy sự thật không thể nắm bắt
bằng trí óc thông thường. Việc đạt được tuệ giác không đồng nghĩa với việc loại
bỏ khái niệm và trí thức, mà là hiểu rõ và sử dụng chúng một cách linh hoạt và
đúng đắn để khám phá sự thật.
Do đó,
tuệ giác không phải là một sự mâu thuẫn với khái niệm và trí thức. Thay vào đó,
nó là một khía cạnh cao hơn và toàn diện hơn của nhận thức, giúp chúng ta nhìn
ra sự thật vượt ra khỏi những hạn chế của khái niệm và trí thức.
Trong
tình thế hỗn loạn, tuệ giác có thể hiện lên khi chúng ta không còn bị giới hạn
bởi khái niệm và trí thức. Khi chúng ta dừng việc tưởng tượng và đánh giá dựa
trên các khái niệm, chúng ta mở ra khả năng nhìn thấy sự thật một cách rõ ràng
hơn.
Trong những
tình huống khó khăn và không thể kiểm soát, khái niệm và trí thức chúng ta đã
tích lũy từ trước có thể trở nên vô dụng hoặc đánh lừa. Khi chúng ta gắng giữ lợi
ích cá nhân và lòng tham, chúng ta có thể bị che khuất và không thấy rõ tình thế
thực sự.
Không phải
lúc nào cũng cần phải loại bỏ hoàn toàn khái niệm và trí thức để có được tuệ
giác. Chúng ta vẫn có thể sử dụng những kiến thức đã có để đưa ra quyết định và
hành động phù hợp trong tình huống khó khăn. Nhưng điều quan trọng là không lệ
thuộc quá nhiều vào chúng và để cho tuệ giác tự nảy sinh khi cần thiết.
Khi
chúng ta tập trung vào hiện tại và chấp nhận sự không chắc chắn và không thể kiểm
soát trong tình thế hỗn loạn, chúng ta có thể trở nên mở lòng và linh hoạt hơn
trong cách nhìn và đối phó với tình huống. Tuệ giác sẽ tự nảy sinh khi chúng ta
không còn xem tình thế từ một góc độ hạn chế và bị khái niệm hóa.
