Chương trình thiền tập dựa trên thiền Phật giáo giúp giảm bạo
lực tại nhà tù tại bang Alabama, Hoa Kỳ.
Sâu bên trong trại cải huấn đông đúc nổi tiếng lộn xộn, những
tay sát thủ bị kết án, những tên cướp của và các tay hiếp dâm cùng tập hợp lại
trong một căn nhỏ. Nhắm mắt, họ ngồi yên lặng với sự tỉnh thức.
Cuộc sống hàng ngày của họ chỉ là bên ngoài hành lang của
dãy nhà tù, nơi mà người ta có thể những âm thanh hỗn tạp của những chiếc cửa sắt
kêu lanh lảnh, tiếng la hét, tiếng chân lê dọc theo sàn nhà bằng bê tông lạnh lẽo.
Tiếng ồn không bao giờ thực sự dừng lại, sự yên tĩnh là của hiếm nơi nhà tù khắc
nghiệt nhất tại bang Alabama.
Bất kể một lịch sử đầy bạo lực tại trại cải huấn William E
Donaldson thuộc thành phố Birmingham, bang Alabama - nhà tù được đặt theo tên của
một sĩ quan cải huấn bị đâm chết - tù
nhân ở đây đã trở thành kiểu mẫu cho chương trình thiền tập mà các quan chức
nói rằng nó giúp cho các tù nhân học cách tự kiểm soát và cũng như những kỹ
năng ứng xử mà họ không bao giờ có được khi sống ở thế giới bên ngoài.
Warden Gary Hetzel không hiểu được hoàn toàn tại sao chương
trình được gọi là Vipassana sử dụng pháp môn thiền quán của Phật giáo này có thể
chuyển hóa những người tù bạo lực thành những con người điềm tĩnh .
Nhưng Hetzel biết một điều.
Ông nói về khóa thiền mà khoảng 10% tù nhân tại trại đã hoàn
tất, “Nó hiệu quả. Chúng tôi đã thấy sự khác biệt ở tù nhân và ngay cả không
khí ở trong tù cũng vậy. Nó yên tĩnh
hơn.”
Từ Vipassana có nghĩa “ Nhìn sự vật y như chúng thực là”
cũng là mục tiêu của một chương trình thiền tập tích cực 10 ngày sử dụng phương
pháp thiền quán đã có từ 2.500 năm trước
Các khóa thiền Vipassana được tổ chức bốn lần một năm trong
phòng tập thể dục tại nhà tù. Nơi đây khoảng 40 tù nhân hành thiền 10 giờ mỗi
ngày. Hầu hết đều ngồi trên tọa cụ đặt trên sàn nhà trong khi một số ngồi trên
ghế.
Các khóa tu bắt đầu với ba ngày đầu tập thở, tù nhân học để
tập trung tâm ý trên những cảm thọ trên thân hoặc theo dõi cảm giác của hơi thở
xúc chạm vào vùng nhân trung khi vào, đi ra qua cửa mũi. Thiền sinh được yêu cầu
không nói chuyện với nhau.
Ở bên ngoài, những người tình nguyện hướng dẫn họ thực hành
cùng với những băng ghi âm các bài kinh tụng và những lời hướng dẫn thực hành
(của các thiền sư)
Vào ngày thứ tư, thiền sinh được hướng dẫn hãy để cho những
ý nghĩ sâu thẳm nhất trong tiềm thức của họ - chẳng hạn như các ý nghĩ căng thẳng
do bị dồn nén hoặc sân hận- trồi lên một
cách tự nhiên lên mặt ý thức để họ có thể thấy được ảnh hưởng của chúng đến
thân. Mục đích tối hậu của phương pháp thực hành này là thiền sinh không phản ứng
lại với những cảm thọ này.
Thiền sinh buộc phải nhìn thẳng vào tận cùng bản chất thân
tâm của mình. Một số người trào nước mắt, một số ít bỏ cuộc. Sẽ là chuyện bình
thường nếu có phân nữa thiền sinh hoặc hơn bỏ cuộc hoặc bị trả về nhà tù do
không chấp hành các quy định.
Các quan chức nhà tù nói rằng những người theo đuổi hết khóa
thiền có sự thay đổi.
Tù nhân bị kết tội sát nhân Grady Bankhead nói rằng những giờ
thiền tập đã buộc anh phải chấp nhận trách nhiệm về tội ác của mình và giúp cho
anh tìm thấy sự an ổn trong nội tâm. Nơi Bankhead, người chịu án chung thân không được cứu xét đặc
ân tại ngoại, đang tỏa ra sự điềm tĩnh.
Bankhead, 60 tuổi, phát biều sau khóa thiền gần đây nhất tổ
chức vào tháng trước tại Donaldson, “Tôi đã ở đây 25 năm và lời tuyên bố sau
đây của tôi nghe có vẽ điên nhưng tôi cho mình là người may mắn nhất trên đời.”
Với Ronald McKeithen, Vipassana trở thành một công cụ để kiếm
soát hành động của mình.
McKeithen, 48 tuổi, bị kết án chung thân không được cứu xét
đặc ân tại ngoại do cướp của nói, “ Tôi rất nóng tính, và thiền tập đã giúp cho
tôi cách để đối phó với nó.” Mắt nhắm, mặt của anh ta thư giãn trong suốt khóa
thiền một tuần dành cho những bạn tù đã hoàn tất chương trình 10 ngày.
Các khóa thiền Vipassana đã được dạy tại các nhà tù Ấn Độ
trong nhiều thập kỷ qua và bắt đầu dạy tại Donalson vào năm 2002. Chương trình
tạm thời bị ngưng lại do những mối quan tâm của những người theo Cơ đốc giáo
cho rằng Vipassana là một loại phúc âm của Phật giáo – các thiền sư và tù nhân
khẳng định là không phải – và chương trình đã bắt đầu hoạt động trở lại vào năm
2006.
Timothy Lewis, 45 tuổi, chịu án tù chung thân không được cứu
xét đặc ân tại ngoại do cướp của và hành hung nói, “ Nó là một liều thuốc cho tâm.”
Bác sĩ Ronald Cavanaugh, người đưa chương trình thiền tập
này đến với Donalson trong quá trình công tác ở đó, và nay là giám đốc khoa điều
trị tại Trại Cải huấn Alabama, nói rằng có khoảng 380 tù nhân của bang đã hoàn
tất một khóa thiền Vipassana. Ông phải mất ba năm để thuyết phục ban quản lý trại
giam cho phép áp dụng chương trình và tìm mặt bằng để thực hiện nó.
Cavanaugh nói rằng nghiên cứu của Trại Cải huấn trên 100 tù
nhân đã hoàn tất chương trình và vẫn còn ở trong tù vào cuối năm 2007 phát hiện
rằng họ giảm 20% các hành động vi phạm kỷ luật sau khóa thiền.
Cavanaugh nói, “Mục đích của Vipassana là thay đổi mối quan
hệ giữa các ý nghĩ thay vì thay đổi nội dung của các ý nghĩ. Bạn không cần phải
hành động hay phản ứng lại với các suy nghĩ. Bạn chỉ đơn thuần quan sát chúng.”
Harry Snyder thuộc tổ
chức Vipassana Prison Trust nói rằng các khóa thiền Vipassana đã được dạy cho một
số ít các nhà tù khác tại California, Massachusetts và Washington, nhưng đã
ngưng vì các lý do như mặt bằng hạn chế, an ninh và kinh phí. Donaldson hiện
nay là ngôi nhà tù duy nhất tại Hoa Kỳ đang tổ chức các khóa thiền, nhưng các
nhà ủng hộ đang cố gắng lôi kéo sự quan tâm của quần chúng. Tổ chức này trả thù
lao cho các nhà thiện nguyện đi đến các nhà tù để hướng dẫn các khóa thiền.
John Gannon, giám đốc điều hành của Hiệp hội quốc tế về Tâm
lý học Cải huấn và Pháp y nói rằng ông ủng hộ các nỗ lực của bang Alabama.
Gannon của Pismo Beach bang Californianói, “ Bất cứ điều gì
giúp giảm sự bốc đồng đều có thể làm giảm
khả năng tái phạm … và đó – theo tôi hiểu
– chính là mục đích của tiến trình thiền tập.”
Jenny Phillips, một chuyên gia trị liệu bằng liệu pháp tâm
lý của bang Massachusettes, người đã giới thiệu thiền Vipassana với Cavanaugh
nói rằng số tù nhân Baptists (theo giáo phái chỉ rửa tội cho người lớn) vượt trội
so với số theo đạo Phật tại Alabama, và các quan chức phụ trách công tác cải huấn
tại tiểu bang này đáng được ghi nhận công lao vì sự sốt sắng của họ trong việc
thử thực hiện chương trình
Phillips viết một cuốn sách và sản xuất một cuốn phim tài liệu
về chương trình thiền tập tại Donaldson có tên là “Pháp hữu”. Trong tên của cuốn
phim có đưa vào một từ tiếng Ấn Độ (Dhamma) dựa vào khái niệm của Vipassana có
nghĩa là đạt được hạnh phúc qua việc làm điều tốt đẹp cho người khác.
Bankead, tù nhân làm
trưởng nhóm của chương trình thiền tập nói, “Bạn có thể cảm nhận được năng lượng
của một pháp hữu khác đi ngang qua bạn. Bạn cứ thoải mái. Một người đang làm dịu
sự căng thẳng của năm hoặc sáu người”
Trong khi những người giám sát nói rằng Vipassana giúp các
quan chức và các nhà quản lý quản lý tốt Donalson thì trại cải huấn này vẫn bị
xem như là trại tù khắc nghiệt nhất của bang. Đây là trạm dừng cuối cùng cho những
tù nhân có vấn đề về hành vi, và hơn 1/3 trong số họ tương đương khoảng 1.500
người hoặc đang bị tù chung thân không được cứu xét đặc ân tại ngoại hoặc đang
chịu án tử hình.
Một vị quan tòa hiện này đang xem xét trường hợp một tù nhân
kiện Donalson về việc nhà tù quá đông và bạo lực và vì vậy nó vi phạm quyền hiến
định của các tù nhân. Các quan chức của tiểu bang không phủ nhận việc Donalson có vấn đề, nhưng họ phản bác việc
cho rằng trại cải tạo khắc nghiệt là trái với hiến pháp.
Một tổ chức của các quan chức cải huấn đã thựchiện một bước
bất thường là ủng hộ với các tù nhân bằng cách đồng ý với các khiếu kiện của họ
đối với Donalson, nhưng ngày xử thì chưa ấn định.
Ray Reeves
Việt dịch: Supanna
Nguồn: AP Association Press
