Giả sử như bạn đang lái xe. Bạn phải chú ý về hành động lái xe, phải không? Tâm của bạn phải ở tại chỗ và ngay giây phút đó, chú ý nhìn trên xa lộ, quan sát các tài xế khác. Bạn không thể nào để mình quá lơ đãng bởi những tư tưởng khác. Lái xe cũng giống như tập tỉnh giác về hành động đang làm của mình.. Hoặc giả sử như bạn đang ăn. Nếu tâm bạn lơ đãng, có thể là bạn không nhận thức mình đang nếm mùi vị của thức ăn, huống hồ là có thể thưởng thức nó. Chỉ khi nào bạn chú ý trên hành động ăn thì bạn mới có thể thật sự thưởng thức được mùi vị của thức ăn. Nhưng thường là bạn không làm những hành động khác một cách tập trung như vậy .
Sống với giây phút hiện tại chỉ là một cách nói, không phải là một điều răn phải răm rắp tuân theo , vì nếu bạn quá đeo níu vào giây phút hiện tại thì bạn sẽ mất đi nghệ thuật sống thư thả. Sống với giây phút hiện tại chỉ là một cách để tập cho tâm mình thôi xao động , suy nghĩ lung tung ...
Ðiều quan trọng là học tập bỏ thói quen vọng tâm ( tâm luôn luôn nhảy chuyền) , luyện cho tâm mình được tập trung và vững vàng hơn. Nhưng trong thiền định , tập trung chỉ là một phần . Ðiều tối cần là phải bỏ dục vọng . không phán đoán , thích hay không thích ... tức là bạn phải đạt đến tâm xã ( Tâm im lặng – Upekha) .
SỐNG VỚI NHIỀU GIÂY PHÚT KHÁC
Trong công việc thường ngày bạn thường làm một cách máy móc . Chẳn hạn khi đang lặt rau, bạn không nhất thiết phải chú ý đến màu sắc hay hương vị của rau mà có thể trả lời vài câu hỏi của các con . Không có một nguyên tắc cứng nhắc nào cả . Nếu công việc quá bận rộn thì bạn đâu còn chú tâm đến việc khác . Trong tình thế nầy , thay vì để ý đến sự lộn xộn ở bên ngoài thì dừng lại và nhìn thẳng lại tâm mình ở bên trong . Ðó là cách để đạt đến một trạng thái cân bằng , để bạn có thể nhìn sự hỗn loạn bên ngoài một cách khách quan . Ðây gọi là Tuệ Giác (Panna) hay là giác ngộ xuyên suốt . Khi sự tỉnh giác đã đủ mạnh và trong tâm có sự im lặng hoàn toàn thì tuệ giác sẽ tức thời hiện đến cho chúng ta biết cách tốt nhất để đối phó với tình thế trước mắt. Khi tâm không còn thành kiến, bạn sẽ có thể hành động tức thời, đầy sáng tạo.
THIỀN TRONG HÀNH ÐỘNG
Một cách tổng quát tâm trí của bạn đều bị ngoại giới chi phối và bạn phản ứng với nó một cách máy móc và theo thói quen . Bạn bị kẹt ở bên ngoài và bỏ quên tâm mình ở bên trong . Bạn không thể nào quán tâm được . Chẳn hạn khi lái xe bạn không thể nào vừa quán tâm vừa chú ý đến diễn biến xẩy ra trên xa lộ . Bạn không làm thế , nhưng bạn có thể tập trung một cảm xúc nào đó quấy nhiễu chúng ta nhiều nhất . Chẳn hạn một sự tức giận . Khi bạn bắt đầu quán sự tức giận của mình, bạn sẽ khám phá một điều lý thú là bạn vừa biết mình đang tức giận thì cơn giận tự nó tan biến đi. Dần dần sự quán tâm sẽ trở nên tự nhiên hơn. Không bao lâu, bạn sẽ thấy rằng, đột nhiên giữa một cơn giận dữ, cơn giận của bạn bỗng nhiên biến đi mà không báo trước.
Bạn cần hiểu rất rõ một điểm: phải tỉnh giác và đừng phê phán. Sự tỉnh giác chính nó sẽ tập cho chúng ta có được một tâm trí đơn giản và trong sạch, không có phê phán và phân biệt. Thường thì bạn chỉ phản ứng thay vì hành động. Bạn phản ứng theo đường lối đã điều-kiện-hóa của tâm bạn. Muốn dừng phản ứng, phải phá vỡ sự điều kiện hóa đó. Giả sử như đứa con nhỏ của bạn đang khóc vì bạn không cho nó vật nó muốn. Nếu bạn dừng lại để nhìn, bạn thấy sự bực dọc của mình. Bạn còn có thể nổi giận vì không thể lý sự với đứa nhỏ. Ngay lúc bạn nhìn thấy sự nóng giận, nó tan đi - và thay vì đáp ứng với con bạn bằng sự giận dữ, bạn có thể thông cảm nhưng cương quyết đối với nó. Thật là lạ, bởi vì đột nhiên bạn biết cách đối phó với vấn đề. Bạn không can dự vào sự nóng nảy của nó, hay của chính bạn. Hình như đứa nhỏ cảm nhận được điều nầy và nó cũng trở nên bình tĩnh hơn.
Living
Meditation : Living Insight của Dr. Thynn Thynn
(Bản dịch của Từ Thám - Sydney, Australia -2001*)
(Bản dịch của Từ Thám - Sydney, Australia -2001*)
