Nếu không rèn luyện được kỹ năng làm chủ cảm xúc, con người dễ đối mặt nhiều hơn với những thất bại. Để giải thoát mình khỏi thói quen giận dữ điều trước tiên là cần hiểu rõ tác hại của nó. Khi nhận thức được tác hại cơn giận dữ, cần biết chủ động kìm chế cảm xúc của mình bằng những cách thích hợp, hướng suy nghĩ của mình theo cách tích cực và tự chịu trách nhiệm. Điều tệ hại nhất là để cho người khác điều khiển cảm xúc và hành động của mình.
Nhận biết được sự chuẩn bị bọc phát cơn tức giận của mình
là bước đầu tiên trong việc đề phòng và kiềm chế cảm xúc tiêu cực đó giúp tránh
phản ứng vội vàng. Mỗi phản ứng của con người là một sự lựa chọn, cần dành đủ
thời gian đợi cho màn sương cảm xúc tiêu cực bọc phát tan hết để có thể thấy
được toàn cảnh, giúp cho lý trí kịp vào cuộc để lựa chọn cách ứng xử thích hợp,
trước khi cảm xúc cướp mất quyền lựa chọn đó. Tác giả chính của Tuyên ngôn độc
lập (1716) và là Tổng thống Mỹ (1801-1809) Thomas Jefferson có lời khuyên: “Khi
tức giận, hãy đếm đến mười trước khi phát ngôn; còn trong trường hợp rất tức
giận, hãy đếm đến một trăm“.
Cần đặt mình vào vị trí của người khác để có cái nhìn
khách quan hơn, tích cực hơn, từ đó kiềm chế cảm xúc và hành động của bản thân
và cả của đối phương. Dù trong bất kì tình huống nào cũng cần bình tĩnh, linh
hoạt để tìm phương án xử lý tối ưu nhất. Phật Thích Ca dạy rằng: “
Oán không diệt được oán, tình thương mới diệt được nó“.
Để cho cơn giận bọc phát dưới bất kỳ hình thức nào cũng
đều có hại. Lãnh đạo một công ty Nhật Bản nhận thấy nhân viên trong công ty
thường hay nỗi giận và muốn khắc phục tác hại của nó bằng cách tạo điều kiện để
cơn giận bọc phát tại một nơi vô hại. Họ xây một „Căn phòng trút giận“, để mổi
khi có ai cảm thấy giân dữ thì có thể đến đó trút cơn giận cho hả, bằng cách
quát tháo, đập phá. Thế nhưng ngược với mong muốn, tình hình nóng giận trong
công ty càng trở nên trầm trọng hơn. Ngược lại, để giải quyết vấn đề trên hãng
Kodak cho xây „Phòng khôi hài“, còn Công ty Digital Equipment thì phát động
chương trình „Hãy biết cười“ và kết quả đạt được là làm tăng năng suất 15%.
Điều đó cho thấy chỉ có thể dập tắt cơn giận bằng những biểu hiện tích cực như
pha trò, kể chuyện vui, hài hước, nói nhỏ nhẹ, hay tạm tránh đi chỗ khác để làm
giảm không khí căng thẳng.
Chuyện kể, một hôm đức phật Thích Ca đến một làng nọ và
bị nhiều người trong làng chửi mắng, sỉ chục thậm tệ, nhưng người vẫn tỏ ra
bình thản. Có người hỏi: vì sao trong tình cảnh như vậy mà ông không tức
giận? Đức Phật trả lời: “Nếu những gì các
ngươi muốn chỉ là xem thái độ của ta, thì các người đã đến quá trễ rồi. Nếu là
10 năm trước thì có lẽ ta sẽ phản ứng lại. Còn 10 năm trở lại đây thì ta đã
không còn bị kẻ khác điều khiển nữa rồi. Ta không còn là nô lệ mà là chủ nhân của
chính ta. Ta có thể làm những gì mình muốn, chứ không hành động dựa trên cảm
xúc".
Cherie Carter-Scott chỉ ra: “Tức giận chỉ làm cho bạn nhỏ
nhen hơn. Còn tha thứ lại thúc đẩy bạn phát triển hơn cả chính bạn trước kia”.
Khoan dung, bỏ qua lầm lỗi và thiếu sót của người khác, giúp trút
được gánh nặng tinh thần và tự giải thoát mình khỏi những tác hại mà cơn
giận có thể gây ra.
Khi để sự phẫn nộ bủa vây tâm trí, ta sẽ không đủ
tỉnh táo để ứng xử một cách đúng mực, và đó cũng là một trong
những nguyên nhân quan trọng dẫn đến sự đổ vỡ của nhiều mối quan hệ
ngoài xã hội và trong gia đình.
st
