Ðạo đức, luân lý, tập qúan xã hội hay truyền thống trở thành những danh từ cũ
rích, lỗi thời, và tôn giáo có thể đã trở thành một món thời trang thời
thượng. Thời gian là tiền bạc; con người không còn những phút giây thanh
thản của tâm trí nữa. Bị cuốn hút trong cuộc sống tốc độ hiện nay, mỗi
người hình như đều không có phút giây nào lắng đọng để ngồi một mình, để nhìn
lại mình. Làn sóng văn minh vật chất kỹ thuật của Âu Mỹ đã chận đứng dòng
suối tâm linh của con người và họ đang sống trong sự bùng nổ thác lọan của vô
minh dục lạc.
Buổi sáng
thức dậy, uống vội vã một tách cà phê, ăn ngấu nghiến một miếng bánh mì rồi hấp
tấp lao ra đường đi đến sở làm, trường ốc, v.v. thật tình chúng ta sống mà
không ý thức được sự sống - uống cà phê nhưng không hưởng được hương vị tách cà
phê, ăn miếng bánh mì nhưng nào có thấy mùi vị ngon của tấm bánh vì đầu óc
chúng ta còn mãi suy nghĩ lo lắng đâu đâu với hàng trăm công việc. Người
thương gia bận bịu với những con số, bác sĩ với bệnh nhân, cô thư ký với những
chồng hồ sơ, bà nội trợ với những món ăn, thầy giáo thì tất bật lo lắng với bài
vở tư liệu . . . ngay cả những vị tu sĩ cũng không thóat khỏi sự rộn ràng
của xã hội; vì thế chúng ta hãy tập quán tưởng từng chủ đề một để có thể trở về
với chính mình trong tỉnh thức.
Hạnh phúc trong tầm tay:
Bạn đã từng bị đau răng chưa? Nếu có, ắt hẳn bạn đã thấu rõ cái đau đó
như thế nào? Lúc đó, bạn không cảm thấy sung sướng chút nào cả dù bạn có
hàng vạn, hàng triệu đồng trong tay hay có tất cả những gì mà người đời ham
muốn, mong mỏi như vợ đẹp con khôn, gia sản kếch sù, địa vị xã hội v.v và
v.v. Qua đó, bạn đã nhận thức được một điều quan trọng: "Sức khỏe là
vàng, không có bịnh là điều tuyệt diệu, thân an lành là hạnh phúc."
Vì thế, mỗi lần bạn đau răng hay đau bất cứ bệnh gì, bạn giác ngộ rằng hạnh
phúc chính là những cái bình thường nhất trong cuộc sống. Khi ta cầm ly
nước lên uống, ta cảm nhận được từng giọt nước mát thấm qua cổ họng đỡ cơn
khát, khi ta ăn một miếng cơm, ta cảm nhận được vị ngọt và hương thơm của lúa
chín nuôi sống ta qua cơn đói, khi ta làm việc, ta nghĩ rằng mạch sống muôn
lòai đang phát triển giao hòa với nhau, khi ta cầm tay người ta thương yêu, ta
cảm nhận suối nguồn từ bi đang tuôn chảy trong ta . . .
Một tia nắng ấm lan nhẹ trên mắt môi, một cành lá rung rinh đùa theo gió, một
tiếng chim hót véo von trên cành cây, một nụ hoa chợt vừa hé nụ . . . tất cả
nét đẹp thiên nhiên đó đang vẫy gọi chờ đón ta trở về hòa nhịp thở cùng muôn
lòai vũ trụ. Hạnh phúc thực sự là đây, không ở đâu xa. Chúng ta
không cần phải bương bả tìm cầu, không cần phải hơn thua giành giựt. Chỉ
cần chúng ta chịu quay đầu lại, chỉ một động tác nhỏ đó thôi là chúng ta đã nắm
bắt được thực tại, nắm bắt được hạnh phúc.
Hy Vọng:
Cuộc đời qúa khắc nghiệt nên con người thường hy vọng.
Chúng ta hy vọng thành thánh nhân, thành Phật; chúng ta hy vọng hòa bình, hạnh
phúc; chúng ta hy vọng sẽ thành công, v.v. Nền văn minh Tây Phương luôn
đặt nền tảng trên sự hy vọng. Niềm hy vọng đó làm cho cuộc
sống hiện tại bớt nghiệt ngã hơn để họ có thể tiếp tục chịu đựng. Ðó là
tất cả những gì mà họ có thể làm được. Nếu bạn ngừng hy vọng thì bạn bị
quật ngã ngay. Do đó người Tây Phương luôn chạy tới trước và đánh mất
hiện tại. Chúng ta có ngu xuẩn chạy tới trước như họ không? Hiện
tại là đây, giây phút tuyệt vời; khi chúng ta ý thức được phút giây hiện tại,
quan tâm đến phút giây hiện tại, một tương lai tốt đẹp có thể đến với chúng
ta. Nếu chúng ta đánh mất giây phút hiện tại nghĩa là chúng ta đã đánh
mất tất cả. Chúng ta đã đánh mất cuộc đời. Ðạo Phật không dạy chúng
ta sống trơ trơ như gỗ đá vô tri, lãng quên tương lai, vùi chôn qúa khứ hay mơ
màng hiện tại. Ðạo Phật dạy chúng ta phải sống tỉnh thức trong từng phút
giây, từng sát na hiện tại và can đảm đối diện với thực tại, không chạy trốn
hay tầm cầu. Bạn đồng ý với tôi không?
Tôi đang nhìn thấy bạn cười với tôi, một nụ cười tỉnh thức.
Cái Chết:
Hình như người già thường không sợ chết. Những ông lão rất thích đến trại
hòm để chọn lọai gỗ tốt cho mình. Ngày tôi còn nhỏ, tôi đã thấy nhiều
ngưồi lớn tuổi đã làm công việc đó. Họ rất sung sướng mang hòm về nhà và
để cỗ quan tài cạnh chỗ ngủ của họ. Khi ra vào, họ có thể thấy cái
hòm đó và cười với nó. Họ yêu nó như thể nó dã là bạn chí thân của
họ. Tôi biết có một người cứ thỉnh thoảng lại vào hòm nằm để xem có vừa
vặn không? Còn chúng ta, chúng ta có sợ chết không? Và hãy tự hỏi nhỏ:
"Chúng ta phải chăng đã từng sống? Biết sống? Có một người đến hỏi
Ðức Khổng Phu Tử: "Chết là gì?" Khổng Tử trả lời: "Nếu ta
hiểu được ý nghĩa cuộc Sống thì ta hiểu được Chết là gì." Kìa con
sâu đang nằm ngủ ngon trên đọt lá, mây trắng đang bay . . .
Hơi thở ý thức:
Chức năng đầu tiên của một hơi thở có ý thức là giúp bạn dừng ngay sự suy nghĩ
viễn vông. Thứ hai là làm cho bạn tiếp cận sự sống. Thứ ba là cho
bạn một cơ hội nghỉ ngơi và phục hồi lại chính bạn. Mục đích chính yếu là
khi bạn thở những hơi thở có ý thức, bạn trở thành hơi thở, bạn hòa nhập vào nó
và bạn với nó là một. Nếu hơi thở bạn điều hòa, bạn sẽ được an ổn tự
tại. Ðiều đó dễ hiểu thôi, bạn nhỉ? Nhưng trong chúng ta, đã dễ mấy
ai làm được và sống được như vậy. Chúng ta cứ mãi miết chạy theo những
thú vui giả tạo, chạy đua theo lợi danh quyền lực, tranh chấp địa vị ảnh hưởng
lẫn nhau, ganh ghét thù hiềm hại nhau; để rồi một ngày kia, sức kiệt hơi
tàn, vô thường đến, chợt tỉnh thức thì đã quá muộn màng; cả một đời đã tan tành
theo mây khói. Khi tôi viết những dòng chữ này thì tôi cũng nhận thức
rằng mình cũng là một kẻ mê muội tối tăm, đã trôi lăn theo tham, sân, si, phiền
não, đã đánh mất mình mà không hay đấy, các bạn ạ!
Khi thở những hơi thở ý thức, bạn chỉ duyên tâm theo hơi thở mà thôi, vui trong
hơi thở và hưởng giây phút sống tuyệt vời đó. Thở không phải để trở thành
một ông Phật. Nếu bạn cho rằng tập thở để thành Phật thì ông Phật đó chỉ
là sản phẩm của hơi thở. Mục tiêu quan trọng nhất của hơi thở là thở và
tận hưởng phút giây ý thức đó mà thôi. Giản đơn như vậy, không có gì cao
siêu chín tầng mây cả. Cũng như khi bạn đi bộ, nếu bạn nghĩ rằng đi
để mà đến thì bạn đã hy sinh sự đi bộ rồi - đi không phải để đến - đi là đi,
thế thôi. Cuộc sống nhiệm mầu chính là những bước đi. Cuộc đời
không phải là nơi đi tới. Cuộc đời là con đường, trên đó phép lạ nhiệm
mẩu chính là những bứơc chân tỉnh thức.
Tư duy:
Một ngày kia, Ðức Phật ngồi trứơc 1250 vị Tỳ Khưu, tay cầm một cành hoa
sen. Ngài lặng yên không nói một lời nào. Cả hội chúng cũng yên
lặng nhìn Ðức Ðạo Sư, cố tìm hiểu xem Ngài định nói gì. Trong lúc ấy, duy
có một vị Tỳ Khưu mỉm cười. Thấy vậy, Ðức Bổn Sư hoan hỷ.
Ðọc đến đây,
tôi hiểu câu nói đó như sau: "Khi có một người chỉ cho ta một bông hoa, họ
muốn ta nhìn nó. Nhưng nếu ta bắt đầu suy nghĩ phân lọai thì ta đã đánh
mất cánh hoa rồi. Cùng một đóa hoa, thấy bằng đôi mắt là một việc, còn
thấy bằng danh từ lại là một việc khác nhau. Một khi sáu căn tiếp xúc với
sáu trần hưng khởi lên sáu thức thì Chân Lý vắng bóng, cửa ngõ luân hồi dang
rộng cánh tay mời ta."
Tôi cũng thấy một
thông điệp tương tự như vậy trong Cựu Ước. Khi Chúa Giê Su bẻ bánh mì và
chia cho đệ tử, Chúa nói: "Ðây là thánh thể của Ta. Hãy ăn và sống
với nó!"
Trong cuộc sống
hằng ngày của chúng ta, chúng ta ăn uống, giao tiếp bạn bè, sống chung cùng gia
đình, cha mẹ, vợ chồng, con cái, anh em, v.v. nhưng nào chúng ta để ý đến sự
hiện hữu của họ? Nếu chúng ta ăm miếng bánh mì mà đầu óc chúng ta cứ mãi
loay hoay suy nghĩ bao vấn đề khác thì miếng bánh mì có đó nhưng không hiện
hữu, người thân có đó nhưng không hiện hữu. Vì thế, hãy dừng lại dòng suy
tưởng để tiếp cận với miếng bánh mì, để tiếp cận với người thân tức là tiếp cận
với sự sống vậy.
Nụ cười:
Những cuộc nghiên
cứu khoa học đã chứng minh rằng thân thể chúng ta tác động trở lại với những
cảm xúc trong tâm chúng ta và biểu hiện ra ngòai trên nét mặt.
Nếu bạn đang gậin
dữ, nhịp đập của tim và máu sẽ chạy dồn dập và mặt bạn sẽ đỏ lên, bạn sẽ khó
thở hơn và bộ não của bạn sẽ căng thẳng kinh khủng (người viết đã kinh nghiệm
minh chứng điều này rất rõ ràng đấy, các bạn ạ, mệt lắm, mệt lắm!)
Trong cuộc sống
của chúng ta, mỗi ngày chúng ta phải tiếp xúc với nhiều cảnh ngộ, vui có, buồn
có, trái có, phải có, gian xảo, lọc lừa, âm mưu, nguy hiểm . . . đều có.
Bạn hãy tập cười đi. Tôi đã từng tập cười như thế một mình trong
đêm. Ðôi khi tôi tự hỏi người khác sẽ nghĩ gì khi họ thấy tôi cười trong
đêm tối như vậy.
Trong chiến tranh,
bạn đã thấy những người chết, bạn đã thấy những cảnh tượng tàn phá khắp nơi
chung quanh bạn. Cười là con đường duy nhất để giải cứu, để giải thoát
mình khỏi những bế tắc của cuộc sống, khỏi những mâu thuẫn nghịch lý của cuộc
đời. Những người trẻ tuổi sẽ đến bên bạn và hỏi: "Anh nghĩ gì về
tương lai của chúng ta?" Bạn hãy cười với họ nếu bạn thấy một tương
lai u ám đang vây phủ gương mặt họ; nếu không, bạn sẽ vô tình giết chết những
con người trẻ tuổi đó. Hãy cười với nụ cười rộng lượng, tràn đầy tình
thương; và nếu bạn có thể cười với họ, bạn cũng có thể cừơi với chính bạn, vì
chính bạn cũng là một con người đáng xót thương lắm chứ, phải không? Vậy
từ bây giờ, chúng ta hãy tập cười, cười thỏai mái tự tại với người, với đời,
các bạn nhé! Vì nụ cười sẽ giúp chúng ta vượt qua mọi thử thách cam go để
thăng hoa cuộc sống và chúng ta sẽ cười nụ cười tự tin như nụ cười của Ðức Di
Lặc.
Kết luận:
Tôi làm việc của tôi. Anh làm việc của anh. Sự có mặt của tôi ở đời
này không phải để sống theo dự tính của anh. Sự có mặt của anh trên đời
này cũng không phải để sống theo dự tính của tôi. Con đường duy nhất là:
"Tôi ủng hộ anh và anh ủng hộ tôi. Sự hiện diện của tôi trên đời này
để cho anh hoan hỷ và anh có mặt trên đời này để đem đến cho tôi niềm
vui. Chúng ta tương quan với nhau để tồn tại và sống một đời trong tỉnh
thức và hạnh phúc. Anh có đồng ý không?"
Thuyền đã tới bờ, hãy cùng nhau bước lên, các bạn nhé!