Quán về bốn
oai nghi
Khi ta muốn
đi, tâm trí phát khởi ý định muốn đi. Ý định muốn đi sinh khởi trước, kế đó sự
đi mới bắt đầu. Trước nhất, ta ghi nhận về sự sinh khởi của ý định muốn đi. Khi
bắt đầu đi, ta ý thức rõ ràng sự bắt đầu đi. Khi đang đi, ta ý thức rõ ràng sự
đang đi và từng cử động của chân. Ta có sự ghi nhận bàn chân dở lên, bước tới,
hạ xuống trên từng mỗi bước đi.
- chân phải
dở lên, bước tới và hạ xuống
- chân trái
dở lên, bước tới và hạ xuống
Ðừng nghĩ
suy về nơi ta sẽ đến. Hãy tập trung tâm trí vào sự đang đi trong giây phút thực
tại nầy. Ta ý thức và nhận biết từng sự xúc chạm của bàn chân với mặt đất trên
từng mỗi nhịp bước trong suốt quá trình đi.
Khi ta muốn
đứng, tâm trí phát khởi ý định muốn đứng. Ý định muốn đứng sinh khởi trước, kế
đó sự đứng mới bắt đầu. Trước nhất, ta ghi nhận về sự sinh khởi của ý định muốn
đứng. Khi bắt đầu đứng lên, ta ý thức rõ ràng sự bắt đầu đứng lên. Khi đang đứng,
ta ý thức rõ ràng sự đang đứng. Ta nhận biết từng cử động của chân tay, từng sự
di động của thân thể lúc bắt đầu đứng lên. Ta ý thức từng sự xúc chạm của bàn
chân với mặt đất trong khi đang đứng.
Khi ta muốn
ngồi, tâm trí phát khởi ý định muốn ngồi. Ý định muốn ngồi sinh khởi trước, kế
đó sự ngồi mới bắt đầu. Trước nhất, ta ghi nhận về sự sinh khởi của ý định muốn
ngồi. Khi bắt đầu ngồi xuống, ta ý thức rõ ràng sự bắt đầu ngồi xuống. Khi đang
ngồi, ta ý thức rõ ràng sự đang ngồi. Ta nhận biết từng cử động của chân tay, từng
sự di động của thân thể lúc bắt đầu ngồi xuống. Ta ý thức từng sự xúc chạm của
thân thể với mặt ghế trong khi đang ngồi. Khi ta muốn nằm, tâm trí phát khởi ý
định muốn nằm. Ý định muốn nằm sinh khởi trước, kế đó sự nằm mới bắt đầu. Trước
nhất, ta ghi nhận về sự sinh khởi của ý định muốn nằm. Khi bắt đầu nằm xuống,
ta ý thức rõ ràng sự bắt đầu nằm xuống. Khi đang nằm, ta ý thức rõ ràng sự đang
nằm. Ta nhận biết từng cử động của chân tay, từng sự di động của thân thể lúc bắt
đầu nằm xuống. Ta ý thức từng sự xúc chạm của thân thể với mặt giường trong khi
đang nằm.
Trong bất cứ
tư thế nào của thân thể, ta cũng đều ý thức về toàn thân thể và tư thế của thân
thể. Khi đi, ta ý thức về toàn thân thể và tư thế đang đi của thân thể. Khi đứng,
ta ý thức về toàn thân thể và tư thế đang đứng của thân thể. Khi ngồi, ta ý thức
về toàn thân thể và tư thế đang ngồi của thân thể. Khi nằm, ta ý thức về toàn
thân thể và tư thế đang nằm của thân thể.
Ta ghi nhận
về ý định muốn đi, muốn đứng, muốn ngồi, muốn nằm đã sinh khởi và tan biến
trong sát na đó. Ta ý thức về từng cử động bắt đầu và chấm dứt nơi thân thể khi
bắt đầu đi, bắt đầu đứng, bắt đầu ngồi, bắt đầu nằm. Ta ghi nhận về từng chi tiết
bắt đầu và chấm dứt của từng cử động nơi thân thể trong suốt quá trình đang đi,
đang đứng, đang ngồi, đang nằm.
Thí dụ, khi
đang ngồi, ta muốn đứng dậy để đi. Trước nhất, tâm thức phát khởi ý định muốn đứng.
Ta ghi nhận sự sinh khởi của ý định đó. Ta ghi nhận thân thể đang bắt đầu cử động
để đứng dậy. Ta ghi nhận từng cử động bắt đầu và chấm dứt của thân thể. Ta ý thức
về toàn thân thể và tư thế của thân thể khi bắt đầu đứng dậy, bắt đầu cử động để
đi. Ta ý thức từng sự xúc chạm của bàn chân với mặt đất trong suốt quá trình
đi.
Ta nên luôn
tự an trong sự nhìn vào sự vật để sự quán xét chân chính "có sự đi
đây" "có sự đứng đây" "có sự ngồi đây" "có sự nằm
đây" và tất cả chỉ là sự đi, sự đứng, sự ngồi, sự nằm. Không có ta đang cử
động. Tất cả chỉ là ý định muốn đi muốn đứng muốn ngồi muốn nằm và tất cả chỉ
là sự đi đứng ngồi nằm của thân thể. Với sự quán chiếu như thế đủ để giúp ta
phát khởi được ý thức về các tư thế của thân thể, để trí tuệ soi rọi rõ về sự không
mãi mãi ở yên trong một trạng thái nhất định mà luôn thay hình đổi dạng của các
tư thế của thân thể.
