CÁCH TỪ BỎ PHIỀN NÃO VÀ KIỂM SOÁT CẢM XÚC MỘT CÁCH THÔNG MINH
Trong cuộc sống hiện đại, việc đối mặt với áp lực và cảm xúc tiêu cực là điều không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, có nhiều phương pháp mà chúng ta có thể áp dụng để kiểm soát cảm xúc và từ bỏ phiền não một cách hiệu quả. Dưới đây là một số bước cụ thể để đạt được điều này.
Bước đầu tiên trong việc kiểm soát cảm xúc là nhận diện và hiểu rõ những gì thiền giả đang cảm thấy. Việc ghi chép lại cảm xúc hàng ngày có thể giúp thiền giả nhận ra các mẫu hành vi và phản ứng của mình. Khi thiền giả biết rõ mình đang cảm thấy gì, thiền giả sẽ dễ dàng hơn trong việc quản lý chúng.
Thiền định là một công cụ mạnh mẽ giúp giảm căng thẳng và lo âu. Nghiên cứu cho thấy thiền có thể làm giảm mức độ cortisol (hormone stress) trong cơ thể, đồng thời tăng cường khả năng tập trung và sự bình tĩnh. Thiền giả có thể bắt đầu với những bài thiền ngắn từ 30 đến 60 phút mỗi ngày.
Việc sống trong hiện tại giúp thiền giả giảm bớt lo lắng về tương lai hoặc hối tiếc về quá khứ. Kỹ thuật chánh niệm (mindfulness) có thể giúp thiền giả duy trì sự chú ý vào những gì đang diễn ra xung quanh, từ đó giảm bớt phiền não.
Mối quan hệ xã hội đóng vai trò quan trọng trong sức khỏe tinh thần của chúng ta. Hãy dành thời gian cho những người tích cực, hỗ trợ thiền giả và tạo ra môi trường tích cực xung quanh mình. Sự kết nối xã hội giúp cải thiện tâm trạng và cung cấp nguồn động viên khi cần thiết.
Hoạt động thể chất không chỉ tốt cho cơ thể mà còn rất tốt cho tâm trí. Việc tập luyện thể thao kích thích cơ thể sản xuất endorphins, còn gọi là hormone hạnh phúc. Endorphins giúp giảm cảm giác đau, cải thiện tâm trạng và tạo cảm giác thoải mái, vui vẻ sau khi vận động. Chính vì vậy, tập luyện thể dục không chỉ tốt cho sức khỏe thể chất mà còn nâng cao tinh thần, giúp giảm stress và thúc đẩy cảm giác hạnh phúc. - giúp cải thiện tâm trạng và giảm căng thẳng. Thiền giả nên tìm kiếm hoạt động mà thiền giả yêu thích để duy trì thói quen này lâu dài.
Đặt ra mục tiêu thực tế và khả thi sẽ giúp thiền giả cảm thấy thành công hơn trong cuộc sống hàng ngày, từ đó giảm bớt áp lực tự đặt lên bản thân. Hãy chia nhỏ các mục tiêu lớn thành những bước nhỏ hơn để dễ dàng theo dõi tiến trình của mình.
Giữ lại sự tức giận hay oán giận chỉ làm tăng thêm phiền não cho chính bản thân thiền giả. Học cách tha thứ không chỉ mang lại sự nhẹ nhõm mà còn giúp cải thiện sức khỏe tinh thần của thiền giả.
Việc giữ lại những cảm xúc tiêu cực như giận dữ, oán hận không chỉ gây tổn thương cho người khác mà còn tự mình tạo ra những rào cản trong tâm hồn.
Để giúp mọi người hiểu rõ hơn về lợi ích của việc tha thứ, chúng ta có thể cùng nhau khai thác sâu hơn những ý tưởng này:
Thay vì tập trung vào những gì đã xảy ra, hãy chuyển hướng sự chú ý vào tương lai. Tha thứ không có nghĩa là quên đi những tổn thương, mà là quyết định không để chúng chi phối cuộc sống hiện tại và tương lai của mình.
Sự tha thứ là một hành trình, không phải một đích đến. Việc tha thứ có thể mất thời gian và đòi hỏi sự kiên nhẫn. Quan trọng là chúng ta luôn cố gắng mỗi ngày để vượt qua những cảm xúc tiêu cực.
Giữ oán hận giống như mang một chiếc ba lô nặng trên vai. Tha thứ giúp giải phóng những căng thẳng này, mang lại cảm giác nhẹ nhõm và thư thái.
Căng thẳng và lo lắng do oán hận gây ra thường dẫn đến khó ngủ. Tha thứ giúp tâm trí bình yên hơn, từ đó cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Sự tha thứ có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại bệnh tật tốt hơn.
Tha thứ mở ra cánh cửa cho sự hòa giải và xây dựng lại những mối quan hệ đã bị tổn thương.
Nếu cảm giác phiền não trở nên quá sức chịu đựng hoặc ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống hàng ngày của thiền giả, hãy xem xét việc tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia tâm lý hoặc các vị thiền sư.
Bằng cách thực hiện các bước trên một cách kiên trì và nhất trí, thiền giả có thể học cách kiểm soát cảm xúc của mình một cách thông minh hơn, từ bỏ phiền não và hướng tới một cuộc sống bình yên hơn.
Trong thiền quán, chúng ta không học cách kiểm soát cảm xúc.
Chúng ta học cách không còn bị cảm xúc kiểm soát nữa - bằng cách ngừng tin rằng mình là chủ nhân của chúng.
NÓI CHÍNH XÁC HƠN THÌ:
Bằng cách kiên trì “chỉ nhìn, không làm gì cả” (không chạy, không đè, không lấp, không sửa),
thiền giả dần dần nhận ra:
Mọi cảm xúc (kể cả chán, buồn, giận, vui) đều tự sinh tự diệt theo duyên, không cần ai kiểm soát.
Cái tưởng là “phải kiểm soát” mới chính là nguồn gốc của phiền não.
Khi không còn cố gắng kiểm soát, cũng không còn người để bị cảm xúc kiểm soát → phiền não tự tắt.
Vì vậy, thay vì nói “học cách kiểm soát cảm xúc một cách thông minh hơn”, câu sát với thực tế hơn sẽ là:
“Bằng cách kiên trì không can thiệp, chỉ nhìn với chánh niệm và tuệ giác, thiền giả dần buông bỏ được chính ý niệm rằng có một ‘cái ta’ cần phải kiểm soát hay bị kiểm soát.
Từ đó, phiền não tự lắng xuống, không còn đất để tồn tại nữa, và bình yên hiện ra - không phải là một trạng thái đạt được, mà là cái vốn đã có mặt khi không còn ai cố gắng đạt được nó.”
Bình yên không phải là đích đến.
Nó là cái còn lại khi trò chơi “kiểm soát cảm xúc” dừng lại.
Chỉ vậy thôi.
Và đủ rồi.
Khi kiên trì chỉ nhìn, không dời một ngón tay,
thiền giả lặng lẽ buông rơi chiếc gương “ta”
đang cố soi mói, sửa chữa từng giọt cảm xúc.
Mỗi lần không can thiệp,
lại là một lần gió lặng lẽ thổi qua mặt hồ:
sóng phiền não tự tan,
không cần ai xua tay.
Rồi một sớm nào đó,
người ấy chợt thấy
mình đã quên mất cách giận,
quên luôn cả cách vui.
Chỉ còn lại
một khoảng sáng trong veo
như trời sau cơn mưa tháng bảy
không cần giữ, không cần buông,
và chẳng còn ai đứng đó
để tự hào rằng mình đã bình yên.
Bình yên không đến.
Nó chỉ hiện ra
khi người khách mang tên “ta muốn kiểm soát”
lặng lẽ bước ra khỏi nhà
và quên không trở lại.
