GIỚI THANH TỊNH (sīlavisuddhi)
Giới thanh tịnh (sīlavisuddhi): trong Phật giáo là một trong mười giới pháp hành, đại diện
cho việc giữ gìn thanh tịnh trong tư tưởng và hành động. Nó bao gồm việc giữ
cho thân và khẩu tránh xa những hành vi gây hại đến người khác và tự mình, như
sử dụng từ ngữ thô tục, đe dọa, lừa dối, ghen tuông, phỉ báng và sử dụng các chất
gây nghiện như rượu, ma túy.
Thực hiện
giới thanh tịnh giúp tâm tịnh lặng và không bị lạc đề, giúp xây dựng một cộng đồng
tốt đẹp trong xã hội. Từ việc duy trì thanh tịnh trong thân và khẩu, chúng ta tạo
ra các hành động thiện, tạo ra nhân duyên tốt để sinh sanh trong cuộc sống sau
này.
Trong Phật
giáo, việc tuân thủ các giới pháp hành như giới thanh tịnh được coi là một
trong những cách để thực hiện Theo Phật
đạo và đạt đến sự giải thoát khỏi khổ đau và nỗi khốn khổ trong cuộc sống.
ĐỊNH THANH TỊNH (cittavisuddhi)
Định thanh tịnh (cittavisuddhi) là một pháp hành trong Phật giáo, liên quan đến
việc thiền tập thiền định để làm tinh khiết tâm hồn. Nó bao gồm việc đạt được
các bậc thiền sắc giới (jhāna) và thiền vô sắc giới (āruppajhāna).
Các bậc
thiền sắc giới là những trạng thái tăm tối mà tâm hồn đạt được thông qua việc tập
trung một cách sâu sắc vào một đối tượng thiền như hơi thở hoặc một chủ đề tâm
linh. Trạng thái của tâm trong suốt giai đoạn này tùy thuộc vào mức độ tập
trung và chứng quả của người thiền giả.
Sau khi
đạt được bậc thiền sắc giới, người thiền giả có thể tiếp tục thiền tập để đạt đến
các bậc thiền vô sắc giới. Đây là những trạng thái không có hình dạng hay hình ảnh,
không thuộc về thế giới vật chất. Trạng thái này cho phép tâm hồn trải nghiệm sự
thanh tịnh, tĩnh lặng và lý thú ở mức cao nhất.
Khi tâm
hồn được thanh tịnh thông qua việc thiền tập thiền định, người thiền giả có thể
tiếp tục thiền tập để phát triển những tuệ thanh tịnh được gọi là năm loại tuệ
thanh tịnh, bao gồm tuệ khởi nguyên, tuệ sâu xa, tuệ tương quan, tuệ nhãn quan
và tuệ mục đích. Những tuệ này giúp tăng cường sự thông suốt và hiểu biết về thực
tế của cuộc sống và thế giới.
Việc thiền
tập định thanh tịnh giúp người thiền giả phát triển tâm hồn và tiếp tục hành
trình trên con đường thiền tập Phật giáo, mang lại sự tịnh tâm và giải thoát khỏi
khổ đau và nỗi khốn khổ của cuộc sống.
CHÁNH KIẾN THIỀN TUỆ THANH TỊNH (diṭṭhivisuddhi)
Chánh kiến thiền tuệ thanh tịnh (diṭṭhivisuddhi) là bước đầu tiên trong quá trình thiền tập thiền
tuệ. Nó được gọi là trí tuệ đầu tiên là Nāmarūpaparicchedañāṇa, có nghĩa là trí
tuệ phân biệt và nhận ra rõ ràng bản chất thực sự của tâm và thân. Nhờ trí tuệ
này, ta nhận biết được rằng tất cả các hình thức và khái niệm chỉ là pháp vô
ngã (anattā), không có thực tại
riêng biệt hay tự thân.
Theo
chánh kiến thiền tuệ, ta phá hủy từng chấp ngã, từng quan niệm sai lầm, và nhận
ra rằng không có một cái gì cố định, bền vững hay vĩnh cửu trong thế giới hiện
thực. Mọi thứ đều là tạm thời và không cố định, và không có tâm hoặc thân có thể
tồn tại độc lập. Chánh kiến thiền tuệ giúp ta loại bỏ những quan niệm sai lầm
và tà kiến, và nhìn thấy thế giới theo một cách thức rõ ràng và chân thật hơn.
Qua quá
trình diệt từng thời tà kiến và chấp ngã theo lý thuyết của chánh kiến thiền tuệ,
tâm hồn trở nên thanh tịnh hơn và giác ngộ được sự vô ngã và tình nhân quả của
thực tại. Đây là một bước quan trọng trong việc truyền thông và hiểu biết sâu sắc
về sự vô ngã và cách thức các hiện tượng tồn tại trong thế giới hiện tại.
THOÁT LY HOÀI NGHI THANH TỊNH (kaṅkhāvitaraṇavisuddhi)
Thoát ly hoài nghi thanh tịnh (kaṅkhāvitaraṇavisuddhi) là bước tiếp theo trong quá trình thiền tập
thiền tuệ. Nó được gọi là trí tuệ thứ hai là Nāmarūpapaccayapariggahañāṇa, có
nghĩa là trí tuệ thấy rõ và nhận ra nhân duyên phát sinh của mỗi tâm và thân.
Nhờ trí tuệ này, ta hiểu được rằng mọi vật, hiện tượng và sự kiện đều phát sinh
do sự kết hợp của các nhân tố và yếu tố phụ thuộc.
Theo
chánh kiến thiền tuệ, ta không còn hoài nghi hay bất an trong việc suy nghĩ về
thế giới hiện tại hay chân lý tinh túy. Những hoài nghi này thường xuất hiện do
việc tưởng tượng hoặc suy đoán về các vấn đề mà không có căn cứ cụ thể và chính
xác. Thoát ly hoài nghi thanh tịnh giúp ta loại bỏ hoài nghi và bất an, giúp
tâm hồn trở nên thanh tịnh và tỏa sáng hơn.
Nhờ sự
thoát ly hoài nghi thanh tịnh, ta có thể thấy rõ hơn sự phát triển và phát sinh
của mọi vật, hiện tượng và sự kiện. Ta hiểu được rằng không có điều gì có thể tồn
tại độc lập và không phụ thuộc vào yếu tố khác. Chúng ta hiểu được rằng mọi vật
và hiện tượng đều được hình thành và tồn tại trong mối quan hệ phụ thuộc và
tương quan với nhau.
Với sự
thoát ly hoài nghi thanh tịnh, ta trở nên tự tin hơn khi đối diện với những
thách thức và khó khăn của cuộc sống, và có định hướng rõ ràng hơn để tiếp tục thiền
tập thiền tuệ. Thanh tịnh và sáng suốt của tâm hồn giúp ta đạt được bình tâm và
hạnh phúc, và đưa ta đến gần hơn với sự giác ngộ và giải thoát cuối cùng.
ÐẠO PHI ĐẠO TRI KIẾN THANH TỊNH (maggāmaggañāṇadassana-visuddhi)
Ðạo phi đạo tri kiến thanh tịnh (maggāmaggañāṇadassana-visuddhi) là
bước tiếp theo của chánh kiến thiền tuệ, đưa con người đến sự giác ngộ và giải
thoát cuối cùng. Nó là trí tuệ thứ ba trong quá trình thiền tập thiền tuệ, và
được gọi là trí tuệ thiền tuệ thứ bốn Udayabbayañāṇa, có nghĩa là trí tuệ thấy
rõ sự phát sinh và diệt không thường xuyên của tâm và thân ngay trong hiện tại.
Nhờ trí
tuệ này, ta hiểu được rằng mọi sự phát sinh và diệt là tạm thời, không bền vững,
và không thể lường trước được. Ta nhìn thấy rõ sự vô thường, khổ đau và vô ngã
của tâm và thân, và không còn gắn bó hay lạc quan một tâm và thân nào như là thật
sự tồn tại độc lập.
Sự hiểu
biết này giúp ta loại bỏ những thấy sai chấp lầm về tâm và thân, giúp ta nhìn
thấy rằng chúng không có sự thật vĩnh cửu, mà chỉ là những sự phát sinh và diệt
của các yếu tố phụ thuộc và tương quan với nhau.
Ðạo phi
đạo tri kiến thanh tịnh giúp ta thấy rõ được sự vô ngã và giải thoát trong thiền
tâm, đưa ta đến gần hơn với giác ngộ cuối cùng và giải thoát. Nó giúp ta tìm thấy
niềm an ủi và bình yên tuyệt đối trong tâm hồn, và giúp ta hiểu rõ hơn về ý
nghĩa của cuộc sống và sự tồn tại.
