"Sự khó khăn của công việc là, chúng ta phải chấp nhận bản thân và xã hội nơi chúng ta sống, và phát hiện ra điểm chủ yếu thuộc về đạo đức của chúng ta qua sự hiểu biết sâu sắc hơn về bản thân cũng như sự đối mặt can đảm với hoàn cảnh lịch sử của chúng ta"
"Và nơi được xây dựng vững chắc để bắt đầu học hỏi làm thế nào để yêu thương là biết được làm thế nào mà chúng ta không còn được yêu thương. (Rollo May)
Tha thứ là để hiểu biết
Tha thứ là giải thoát
Khi bạn không thể tha thứ cho một ai bạn bị nhốt trong ngục tù
Khi bạn nhận thấy được cái ngã (anattà) là ai thì có sự tha thứ (Sayadaw U Jotika)
Ðây là một ít lời trích dẫn mà tôi nhận thấy rất cần thiết để suy ngẫm:
"Bây giờ nó một khuynh hướng tâm lý nổi tiếng là khi chúng ta kềm chế một thái độ hoặc một cảm xúc, chúng ta thường đối mặt với nó bằng cách hành động hoặc giả vờ với một thái độ bề ngoài mà nó chỉ là một sự đối nghịch. Ví dụ, bạn có thường nhận thấy bản thân hành động đặc biệt rất lịch sự với người mà bạn không thích".
"Hơn thế nữa nếu bạn không kềm chế sự sân hận và sự phẫn nộ một cách công khai chúng thường có khuynh hướng biến thành một hậu quả mà không bao giờ làm cho bất cứ ai bất cứ điều tốt đẹp nào, dưới cái tên sự tủi thân. Sự tủi thân là hình thức được bảo vệ bởi sân hận và phẫn nộ" .
"...không một ai có thể đi đến một tình yêu chân thật hoặc đạo đức hoặc (tự do) trừ phi người ấy thẳng thắn đối mặt và thực hành bằng sự phẫn nộ của mình".
"Tự do không phải là nỗi loạn"
"Tự do có nghĩa là sự cởi mở, một sự chuẩn bị để trưởng thành; nó có nghĩa là linh động; sẵn sàng thay đổi vì những giá trị to lớn hơn của nhân loại."
"...con người luôn luôn phải sống trong một thế giới hợp quần, và thế giới đó quyết định sức khỏe tâm lý của người ấy."
"Như thế, một xã hội tốt là xã hội mà mang đến sự (sự tự do) cao cả nhất đối với người dân của nó - tự do được phân định không phải là tiêu cực và phòng thủ, nhưng tích cực, như là một cơ hội để nhận thấy những giá trị con người lớn lao hơn lúc nào hết."
"Tự do là khả năng của một người bắt tay vào sự phát huy của mình. Nó là khả năng của chúng ta để kiểm soát bản thân."
"...một người ít có sự tự nhận biết, thì người ấy càng bị nó buộc."
"Khi một người đạt nhiều sự nhận thức về ngã, phạm vi sự chọn lựa và sự tự do của anh ta gia tăng một cách tương xứng."
"Sự tự do được bộc lộ thì tùy thuộc vào đời sống của một người cùng với những điều thực tế"
"Ðiều đáng nghi ngờ rằng dù bất cứ ai thật có được sự lành mạnh không có trách nhiệm quyết định cho là lành mạnh."
"Như thế tự do không chỉ là vấn đề nói "có" hoặc "không" đối với một quyết định đặc biệt: nó là năng lực để hướng dẫn và sáng tạo bản thân"
"Tự do không có nghĩa là sống biệt lập."
"Không có nghĩa là khi người ấy có thể đương đầu với sự cô lập của mình, người ấy có thể tỉnh táo để đi đến quyết định để hành động với một ít trách nhiệm, trong sự hình thành về những mối quan hệ của anh ta với mọi người (thế giới), đặc biệt thế giới của những người quanh anh ta."
"Bước cơ bản trong thành quả giải thoát nột tâm là "quyết định cái ngã của một người" cụm từ nghe có vẻ lạ lùng này của Kierkegaard ngụ ý xác nhận bổn phận của một người đối với cái ngã và sự hiện hữu của người ấy...chấp nhận sự kiện là người ấy phải tạo ra những sự chọn lựa cơ bản ngay cho bản thân"
"Biểu hiện của một con người chín chắn là cách sống của anh ta hòa nhập với những mục tiêu tự mình chọn lựa; người ấy biết mình muốn gì..."
"...những đức tin và các truyền thống được truyền lại trong xã hội có khuynh hướng trở nên minh bạch bằng những hình thức tuyệt đối kềm chế sự sống động của từng cá thể."
"Như vậy, vấn đề xác thực là phân biệt sự lành mạnh trong đạo đức học và tôn giáo, và tạo ra một sự an toàn để gia tăng thêm hơn là làm giảm bớt giá trị cá nhân; trách nhiệm và tự do. Do đó, ngày nay người ta tìm kiếm những giá trị gần gũi mà người ấy có thể hội nhập vào cuộc sống của mình, những nhu cầu để đối mặt với sự kiện cho nên không có một lối thoát dễ dàng, đơn giản."
"...một cách chính xác hơn, không có sự mâu thuẫn giữa mỗi nhu cầu của mỗi con người để phấn đấu hướng dẫn đến mở rộng sự tự nhận thức cái ngã, sự khôn ngoan chín chắn, tự do và trách nhiệm, và khuynh hướng của anh ta vẫn duy trì một tính cách trẻ con và bám víu vào sự bảo hộ của cha mẹ hay người thay thế cha mẹ? (thông điệp là: hãy trưởng thành!)
