ĐIỀU KHÓ LÀM NHẤT KHÔNG PHẢI LÀ ĐẠI SỰ
Mà đó là sự kiên trì”, đại sự có thể làm trong một khoảnh khắc, nhưng kiên trì là hành trình của từng sát-na.
Trong thiền, một cái thấy lớn có thể xảy ra trong một khoảnh khắc - như tia chớp soi sáng cả bầu trời vô minh.
Nhưng để sống được với cái thấy đó, để không bị thói quen cũ kéo lại, thiền giả cần một sự bền bỉ không ngừng - từng phút giây tỉnh thức, từng hơi thở quay về.
Một thiền giả có thể ngồi thiền một buổi rất lâu và sâu, thậm chí có trải nghiệm giải thoát.
Nhưng nếu không kiên trì, không nuôi dưỡng sự tỉnh thức ấy mỗi ngày, thì nó cũng sẽ tan như sương mai dưới ánh mặt trời.
Kiên trì đòi hỏi tình thương với chính mình.
Trong thiền, kiên trì không có nghĩa là ép buộc.
Mà là một sự nhẹ nhàng quay về, dù tâm trí có đi bao xa.
Đó là tình thương vô điều kiện thiền giả dành cho chính mình - mỗi lần thất niệm là một cơ hội để quay về mà không trách móc.
Làm đại sự đôi khi dễ hơn, vì nó tạo cảm giác “có thành tựu”.
Nhưng kiên trì trong những việc nhỏ, trong từng khoảnh khắc bình thường, mới là con đường nuôi lớn cái thấy và giải thoát thực sự.
Chánh niệm không phải là một thành quả, mà là một thói quen được tưới tẩm mỗi ngày.
Sự giác ngộ không đến từ một việc vĩ đại nào đó, mà từ: những hơi thở tỉnh thức mỗi sáng, những lần thấy tâm vọng động mà không chạy theo, những buổi ngồi yên trong im lặng mà không mong cầu điều gì.
Kiên trì trong thiền không phải là cố gắng “ngồi cho đủ số phút”, mà là sự trân trọng khoảnh khắc này, và lập lại điều đó ngày qua ngày.
Kiên trì là cửa ngõ dẫn đến tự do.
Không phải ai cũng cần làm “đại sự”, nhưng ai thực sự muốn sống tỉnh thức, đều cần học sự kiên trì trong im lặng.
Vì chỉ trong sự lập lại giản dị mà không chán nản ấy, cái biết trong sáng mới dần dần lớn lên như mầm cây vượt khỏi lớp đất dày.
Trong ánh sáng thiền quán, cái gọi là “đại sự” - dựng chùa, viết sách, thuyết pháp, cứu người, thay đổi xã hội - đều có giá trị. Nhưng đó không phải là con đường duy nhất đưa đến giải thoát hay tỉnh thức.
Có người cả đời không làm gì lớn lao bên ngoài, nhưng họ sống trong thầm lặng của sự hiểu biết,
từng bước chân, từng hơi thở là một bông hoa chánh niệm nở trong vô hình.
Đây là cốt tủy của thiền.
Không có tiếng khen.
Không có ánh đèn sân khấu.
Không có ai chứng kiến.
Chỉ có thiền giả đối diện với chính mình, từng ngày, từng hơi thở - và không bỏ cuộc.
Sự tỉnh thức không đến từ cảm hứng nhất thời,
mà từ sự lập đi lập lại của những điều đơn giản đến mức tưởng như không có gì đặc biệt.
Nhưng chính nơi đó, hạt giống của giải thoát nảy mầm.
Lập lại mà không chán nản - chính là Đạo
Trong hành trình thiền tập, không phải ánh sáng đến ngay khi thiền giả vừa ngồi xuống, mà nó đến sau vô số lần quay về, sau nhiều lần tưởng như không có gì xảy ra, sau những buổi ngồi yên tưởng chừng vô nghĩa.
Nhưng như hạt mầm dưới lớp đất tối, nó không ngừng âm thầm chuyển hóa - và một ngày kia, mầm cây xuyên qua lớp đất dày, vươn mình chạm ánh sáng.
Cái biết trong sáng không đến từ vội vã.
Không thể thúc ép mầm cây mọc nhanh hơn, cũng như không thể thúc đẩy sự tỉnh thức bằng ham muốn đạt được.
Chỉ có thể kiên trì, nhẹ nhàng, tưới tẩm bằng chánh niệm, và buông xả mong cầu.
Mỗi ngày lập lại một việc giản dị:
Ngồi xuống.
Thở vào.
Biết mình đang thở.
Và mỉm cười với điều đang là.
Đó không phải là nhỏ.
Mà là con đường.
