VIỆC LẬP ĐI LẬP LẠI NHỮNG SUY NGHĨ TIÊU CỰC
Không chỉ làm hao mòn năng lượng tinh thần mà còn khiến chúng ta dễ rơi vào vòng luẩn quẩn của lo âu và tự ti. Thay vì tự vấn tiêu cực, thiền giả có thể tập trung vào việc quan sát suy nghĩ một cách khách quan hơn-hiểu rằng chúng chỉ là những phản ứng tạm thời của não bộ, không phải là chân lý.
Một cách hiệu quả để làm điều này là thực hành chánh niệm, thay thế những câu hỏi tự trách (“tại sao mình lại tệ như vậy?”) bằng những câu hỏi mang tính xây dựng hơn (“mình có thể học được gì từ tình huống này?”). Khi thiền giả thay đổi góc nhìn, thiền giả cũng lấy lại quyền kiểm soát cảm xúc của mình.
Viết ra những suy nghĩ tiêu cực giúp thiền giả tách mình khỏi chúng, thay vì bị cuốn vào vòng xoáy tiêu cực. Khi đặt những suy nghĩ đó lên giấy, thiền giả có thể nhìn nhận chúng một cách khách quan hơn, đánh giá xem chúng có hợp lý hay không, và từ đó điều chỉnh cách phản ứng.
MỘT PHƯƠNG PHÁP HIỆU QUẢ LÀ VIẾT RA SUY NGHĨ TIÊU CỰC, SAU ĐÓ VIẾT PHẢN BIỆN LẠI CHÚNG. VÍ DỤ:
Suy nghĩ tiêu cực: “mình không đủ giỏi để làm việc này.”
Phản biện: “mình đang học hỏi và tiến bộ mỗi ngày. Không ai giỏi ngay từ đầu cả.”
Việc này không chỉ giúp thiền giả kiểm soát tốt hơn cảm xúc mà còn dần thay đổi cách thiền giả đối thoại với chính mình, hướng đến một tư duy tích cực và cân bằng hơn.
Những từ mang tính tuyệt đối như “không bao giờ”, “luôn luôn”, “tồi tệ nhất” Thường làm suy nghĩ của chúng ta trở nên méo mó và tiêu cực hơn thực tế. Khi sử dụng những cụm từ này, thiền giả dễ rơi vào lối tư duy đen trắng, khiến vấn đề trở nên nghiêm trọng hơn mức cần thiết.
THAY VÌ NÓI:
“mình không bao giờ làm được gì đúng cả.” → hãy thử đổi thành: “đôi khi mình mắc sai lầm, nhưng mình cũng có nhiều lần làm tốt.”
“mọi thứ đang trở nên tồi tệ nhất.” → hãy thử đổi thành: “đây là một giai đoạn khó khăn, nhưng mình có thể tìm cách vượt qua.”
Bằng cách thay đổi cách diễn đạt, thiền giả giúp bộ não nhận ra rằng thực tế không quá tiêu cực như ta nghĩ, từ đó giữ được sự bình tĩnh và khả năng kiểm soát tốt hơn.
Khi thiền giả chìm trong những suy nghĩ tiêu cực, góc nhìn của thiền giả có thể bị bóp méo bởi cảm xúc, khiến mọi thứ trở nên nặng nề hơn thực tế. Việc chia sẻ với một người bạn đáng tin cậy giúp thiền giả có được một góc nhìn khách quan hơn.
Người ngoài cuộc thường có cách nhìn tỉnh táo hơn và có thể giúp thiền giả thấy được những mặt tích cực mà thiền giả bỏ lỡ. Đôi khi, chỉ cần nghe một câu như “mình không nghĩ là mọi chuyện tệ đến vậy đâu” Cũng đủ để thiền giả suy nghĩ lại và điều chỉnh cách nhìn nhận của mình.
Ngoài ra, việc bày tỏ suy nghĩ cũng giúp giải tỏa cảm xúc, thay vì giữ nó trong lòng và để nó chi phối tâm trạng. Sự kết nối với người khác là một cách tuyệt vời để cân bằng lại suy nghĩ và cảm xúc của bản thân.
Khi kết nối với người khác, thiền giả không chỉ nhận được sự thấu hiểu và hỗ trợ mà còn có cơ hội điều chỉnh lại góc nhìn của mình. Nhiều khi, chỉ cần một cuộc trò chuyện chân thành cũng có thể giúp thiền giả nhận ra rằng thiền giả không đơn độc và rằng những cảm xúc tiêu cực chỉ là nhất thời.
Ngoài ra, sự kết nối còn mang lại cảm giác an toàn và được lắng nghe, giúp thiền giả nhẹ nhõm hơn. Khi thiền giả mở lòng với ai đó, thiền giả cũng học cách tin tưởng, chia sẻ và tìm kiếm những giải pháp thay vì chỉ xoay vòng trong những suy nghĩ tiêu cực của chính mình.
Điều quan trọng là chọn người phù hợp để tâm sự-một người biết lắng nghe, không phán xét, và có thể giúp thiền giả nhìn nhận vấn đề một cách khách quan hơn.
Không phải ai cũng có thể trở thành một người lắng nghe tốt, vì vậy việc chọn đúng người để chia sẻ là rất quan trọng. Một người bạn đáng tin cậy, một người thân hiểu rõ thiền giả, hoặc thậm chí một vị thầy có thể giúp thiền giả nhìn nhận vấn đề một cách công bằng, thay vì chỉ củng cố những suy nghĩ tiêu cực.
Khi chia sẻ, thiền giả cũng có thể quan sát cách người đó phản ứng. Nếu họ thực sự lắng nghe, thấu hiểu và đưa ra những phản hồi chân thành mà không phán xét, đó là dấu hiệu cho thấy thiền giả đang tìm đến đúng người. Ngược lại, nếu ai đó khiến thiền giả cảm thấy tồi tệ hơn hoặc không thật sự lắng nghe, có lẽ thiền giả nên tìm một người khác phù hợp hơn.
Quan trọng nhất, dù lắng nghe ý kiến từ người khác, thiền giả vẫn là người quyết định cách nhìn nhận vấn đề và lựa chọn con đường tốt nhất cho mình.
Lắng nghe người khác giúp thiền giả có thêm góc nhìn mới, nhưng cuối cùng, chính thiền giả mới là người chịu trách nhiệm về suy nghĩ, cảm xúc và quyết định của mình. Không ai hiểu bản thân thiền giả bằng chính thiền giả, và không ai có thể sống thay thiền giả được.
Việc tham khảo ý kiến từ người khác chỉ là một công cụ để mở rộng nhận thức, chứ không phải là điều quyết định. Điều quan trọng là biết chọn lọc, giữ lại những gì phù hợp với mình và bỏ qua những gì không thực sự hữu ích. Khi thiền giả đủ vững vàng để tự suy xét và đưa ra lựa chọn riêng, thiền giả mới thực sự làm chủ cuộc sống của mình.
