NGƯỜI ĐẾN KHÔNG PHẢI ĐỂ Ở LẠI MÃI
Trong thiền quán, thiền giả thấy rõ mọi sự vật hiện tượng đều vô thường: thân thể, cảm xúc, con người, và cả những mối quan hệ. Có người đi vào đời ta như một cơn gió thoảng - đến, ở lại một thời gian, rồi đi. Việc họ đến hay đi không ngoài nhân duyên. Khi đủ duyên thì gặp, hết duyên thì xa, tự nhiên như lá vàng rụng đúng mùa.
NGƯỜI ĐẾN ĐỂ DẠY THIỀN GIẢ MỘT BÀI HỌC
Trong luật nhân quả, mỗi người gặp thiền giả không phải ngẫu nhiên, mà do nhân đã gieo trong quá khứ. Có nhân lành thì gặp nhau để nương tựa, hỗ trợ. Có nhân chưa tròn thì gặp nhau để học buông bỏ, nhẫn nại, hoặc để soi chiếu những yếu kém trong chính mình. Vì thế, người kia không chỉ là “người ngoài”, mà còn là người thầy tạm thời trong hành trình trưởng thành của thiền giả.
KHI HIỂU ĐƯỢC ĐIỀU NÀY, THIỀN GIẢ BỚT TRÁCH, BỚT OÁN, BỚT DÍNH MẮC
Nếu không thấy nhân quả, thiền giả dễ trách móc khi người khác rời đi hoặc làm mình khổ. Nhưng khi quán chiếu, thiền giả thấy: mỗi việc xảy ra đều có nguyên nhân, đều là duyên hợp - không ai thật sự có lỗi hoàn toàn, mà tất cả chỉ đang vận hành theo nhân quả. Hiểu vậy, thiền giả buông bớt gánh nặng trách oán, và giải phóng mình khỏi sự dính mắc.
CHỈ CẦN LÀM TRÒN NHÂN DUYÊN TRONG HIỆN TẠI
Trong thiền tập, việc quan trọng là sống trọn vẹn giây phút này. Nếu người ấy đang có mặt, hãy thương bằng tất cả tấm lòng, không tính toán thiệt hơn. Khi họ đi, hãy chấp nhận như một phần tự nhiên của nhân quả. Thiền giả không cố níu giữ hay xua đuổi, chỉ cần biết rằng: thiền giả đã sống hết lòng với nhân duyên đó.
CÒN LẠI, ĐỂ NHÂN QUẢ SẮP ĐẶT
Khi gieo hạt giống lành bằng tình thương, sự chân thành, và buông xả, thì quả sẽ chín vào lúc thích hợp. Không cần nôn nóng, không cần sắp đặt. Thiền quán giúp thiền giả tin tưởng và an trú trong sự vận hành công bằng của nhân quả - cái gì đến sẽ đến, cái gì đi sẽ đi, không thêm ràng buộc, không bớt tự do.
Như vậy, khi nhìn bằng thiền quán và luật nhân quả, thiền giả thấy người đến - người đi đều là những vị khách quý, mỗi người góp một phần giúp thiền giả học thương, học buông, học trưởng thành. Và điều quan trọng nhất: thiền giả được sống tự do trong tình thương và chánh niệm, không còn bị trói buộc bởi sự dính mắc hay oán trách.
Người đến và người đi trong đời không phải ngẫu nhiên. Mỗi sự hiện diện đều có ý nghĩa, như những vị khách quý bước vào căn nhà tâm thức. Có người đến để trao cho thiền giả niềm vui, có người đến để thử thách lòng kiên nhẫn, có người đến để dạy thiền giả buông bỏ. Và tất cả, dù ngọt ngào hay cay đắng, đều đang giúp thiền giả trưởng thành trong tình thương và trí tuệ.
Nhờ thấy vậy, thiền giả không còn trách móc sự ra đi, không còn dính mắc vào sự có mặt, mà chỉ nhẹ nhàng cúi đầu tri ân. Người đến thì mình mở lòng tiếp đón, người đi thì mình chắp tay tiễn đưa, trong tâm vẫn an nhiên, vì biết rằng tất cả chỉ là những nhân duyên đang chín muồi và qua đi.
Khi thấy được bản chất vô thường và nhân quả, thiền giả nhận ra:
Người đến, người đi chỉ là dòng chảy tự nhiên.
Niềm thương, sự buông bỏ và trưởng thành là món quà họ để lại.
Oán trách hay dính mắc chỉ làm thiền giả trói buộc trong khổ đau.
Và khi buông được, thiền giả có tự do - tự do để thương mà không chiếm hữu, để sống mà không lo sợ mất mát, để hiện diện trọn vẹn trong chánh niệm.
Chính khoảnh khắc thiền giả buông được, trái tim mở ra một không gian rất rộng, rất nhẹ.
Tự do để thương: thương không phải để nắm giữ, mà để nuôi dưỡng, để hiến tặng. Khi thương mà không chiếm hữu, tình thương trở nên trong sáng và mát lành.
Tự do để sống: sống không còn bị ám ảnh bởi lo sợ mất mát, bởi vì thiền giả biết rằng mất hay còn đều chỉ là duyên hợp.
Tự do để hiện diện: không rong ruổi quá khứ, không trông đợi tương lai, mà an trú trọn vẹn trong phút giây này. Chính trong phút giây ấy, sự sống đầy đủ và mầu nhiệm.
Tự do ấy không ai ban cho thiền giả, mà chính là hoa trái của chánh niệm và cái thấy sâu sắc về vô thường - nhân quả.
Tự do ấy không đến từ bên ngoài, không ai có thể cho hay lấy đi được. Nó nảy nở tự nhiên khi tâm thiền giả lắng trong và sáng tỏ:
Khi chánh niệm giúp thiền giả thấy rõ mọi cảm thọ, mọi ý nghĩ, mọi đến-đi nơi con người và sự việc, thiền giả không còn bị cuốn trôi.
Khi quán sâu vô thường và nhân quả, thiền giả hiểu rằng: tất cả chỉ là duyên hợp, có sinh thì có diệt, có gặp thì có lìa. Nhận ra vậy, thiền giả thôi bám víu, thôi chống đối.
Và chính lúc ấy, hoa trái tự do nở ra từ bên trong: thiền giả thảnh thơi, rộng lượng, yêu thương mà không ràng buộc, sống mà không sợ hãi.
Tự do ấy không phải là đi tìm, mà là buông xuống những gì đang trói buộc. Buông được chút nào, tự do hiển lộ chút ấy.
